Του Γιώργου Κυρίτση*
Το «επιτελικό κράτος» είναι ο νόμος – πλαίσιο με τον οποίο η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιχειρεί να αναδιατάξει βασικές πτυχές του κράτους και της δημόσιας διοίκησης εις τρόπον ώστε να ανταποκρίνεται στη μορφή και στα χαρακτηριστικά της διακυβέρνησης που έχει κατά νου: Υπερσυγκέντρωση εξουσιών στο Γραφείο του, κοπτορραπτική θεσμών και οργάνων, διάλυση ελεγκτικών μηχανισμών, στελέχωση του κρατικού μηχανισμού με πρόσωπα που εγγράφονται στον στενό κύκλο Μητσοτάκη.
Το μέγεθος μετράει
Στην Ελλάδα το σύστημα διακυβέρνησης είναι πρωθυπουργοκεντρικό. Όλοι οι πρωθυπουργοί από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα ασκούσαν τα καθήκοντά τους μέσα από το Γραφείο Πρωθυπουργού. Ένα σχετικά απλό και αρκετά ευέλικτο σε δομή και ολιγάριθμο σε στελέχωση όργανο, περίπου 100 ανθρώπων, αρκούσε για να ασκεί ο πρωθυπουργός τον ρόλο του. Η Προεδρία της Κυβέρνησης, το νέο υπερόργανο που συγκροτεί ως κορωνίδα του «επιτελικού κράτους» ο Κ. Μητσοτάκης, θα έχει τουλάχιστον πενταπλάσιο προσωπικό για να κάνει την ίδια δουλειά; Είναι γνωστή η έφεση του μητσοτακέικου στο μεγάλο και το πομπώδες (και το τζάμπα). Η Ντόρα είχε πάει στη Νέα Υόρκη με 118 άτομα συνοδεία, σαν να επρόκειτο να την καταλάβει. Η αλήθεια είναι ότι είναι και μεγάλο σόι. Όμως ο Κ. Μητσοτάκης κάνει κάτι πολύ περισσότερο από το να φτιάχνει θέσεις εξουσίας δίπλα του για να βολέψει τους δικούς του. Κάνει το σύστημα ακόμα πιο πρωθυπουργοκεντρικό. Η Προεδρία της Κυβέρνησης θα έχει νομοθετική πρωτοβουλία, κάτι που μέχρι σήμερα ήταν δουλειά των υπουργών. Έτσι βέβαια οι υπουργοί υποβαθμίζονται ακόμα περισσότερο, ιδίως αν σκεφτεί κανείς ότι ήδη έχουν δημιουργηθεί πάμπολλες θέσεις υφυπουργών με αρμοδιότητες απευθείας από τον πρωθυπουργό, που ελαττώνουν το εύρος των υπουργικών χαρτοφυλακίων. Το αστείο της υπόθεσης είναι ότι το σπιν της κυβέρνησης περιγράφει την Προεδρία ως ένα χάι τεκ σύστημα ηλεκτρονικού ελέγχου του κυβερνητικού έργου και των υπουργείων. Με τόσες θέσεις εργασίας τι ακριβώς χάι τεκ σύστημα φτιάχνουν είναι απορίας άξιο. Μπορεί να είναι με διάτρητες καρτέλες ή με γραφομηχανές και καρμπόν και φαξ.
Ναυαρχούκο, ο σεκιουριτάς μάς έφαγε τη θέση
Αξιοπερίεργη είναι και η προσέγγιση στα ζητήματα εθνικής ασφάλειας. Δημιουργείται μια νέα θέση, αυτή του Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας, γεγονός το οποίο είναι από μόνο του πολύ Λευκός Οίκος και πολύ χρήσιμο αν έχεις ανοιχτούς πέντε πολέμους σε τέσσερις ηπείρους και έχεις να κάνεις και καμιά δεκαριά επεμβάσεις σε άλλες χώρες. Αν χρειάζεται τέτοιος θεσμός στην Ελλάδα, θα πρέπει να καταλάβουμε ποιον ακριβώς ρόλο θα παίζει και γιατί είναι πιο κατάλληλος π.χ. από τον θεσμό του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, του αντίστοιχου οργάνου που πρότεινε ο ΣΥΡΙΖΑ. Πριν όμως μάθουμε τον ρόλο, πριν καν νομοθετηθεί ο θεσμός, μας ανακοινώθηκε το πρόσωπο που θα καταλάβει τη θέση, ο ναύαρχος Αλέξανδρος Διακόπουλος. Είναι αλήθεια ότι το βιογραφικό του ταιριάζει για τη θέση που του ανατίθεται. Ο κ. Διακόπουλος θα έκανε πιθανόν και για την ΕΥΠ, οι επικεφαλής της οποίας επιλέγονται ανάμεσα σε καταξιωμένους κρατικούς λειτουργούς με ευδόκιμη θητεία στις Ένοπλες Δυνάμεις, στο Δικαστικό Σώμα, στο Διπλωματικό Σώμα. Αυτό συμβαίνει διότι σε μια υπηρεσία που βρίσκεται στον σκληρό πυρήνα του κράτους πρέπει να διασφαλίζονται η αυστηρή προσήλωση στο εθνικό συμφέρον, στον νόμο και στη Δημοκρατία και μάλιστα σε ένα περιβάλλον αδιαφάνειας, στο οποίο η προσωπικότητα του επικεφαλής μετράει περισσότερο απ’ ό,τι σε μια συνηθισμένη δημόσια υπηρεσία. Η επιλογή Μητσοτάκη για την ΕΥΠ ήταν ο κ. Παναγιώτης Κοντολέων, στέλεχος εταιρειών σεκιούριτι. Είναι απορίας άξιο τι έχει στο μυαλό του ο Κ. Μητσοτάκης βάζοντας σε αυτήν τη θέση έναν άνθρωπο της αγοράς. Ποιος είναι ο στόχος; Να γίνει η ΕΥΠ κερδοφόρα; Να λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια; Να ανοιχτεί στον χώρο των υπηρεσιών ασφάλειας ίσως; Πάντως όλα τα σχετικά ρεπορτάζ ως βασικό εφόδιο του νέου επικεφαλής της ΕΥΠ ανέφεραν τις καλές σχέσεις του με τις ΗΠΑ.
Οι άριστοι μετακλητοί άριστα αμείβονται
Ένα από τα πιο επιτυχημένα στοιχεία της τετραετούς σχεδόν προεκλογικής καμπάνιας της Νέας Δημοκρατίας ήταν το διαρκές πέσιμο στον ΣΥΡΙΖΑ για τους «μετακλητούς», τους οποίους είχε αναγάγει σε σύμβολο φαυλότητας, σπατάλης δημοσίου χρήματος, βολέματος, κομματικού κράτους. Ίσως μόνον η αριστεία να έχει χρησιμοποιηθεί περισσότερο από τη Ν.Δ. ως όπλο όσο οι μετακλητοί υπάλληλοι. Και όμως η κυβέρνηση Μητσοτάκη κατόρθωσε να διαγράψει με τη μία και τα δύο όπλα του αντισυριζαϊκού αγώνος. Και περισσότερες θέσεις μετακλητών δημιουργεί και με μεγαλύτερους αποδοχές και με χαμηλότερα τυπικά προσόντα, αφού κατέβασε τον πήχη στο απολυτήριο Λυκείου από το πτυχίο που ίσχυε επί ημερών ΣΥΡΙΖΑ. Ομολογουμένως εντυπωσιακό χαστούκι στους νεοδημοκράτες, που είχαν μάθει επί τέσσερα χρόνια να βρίζουν τον Ν. Καρανίκα για ό,τι στραβό συνέβαινε στη χώρα. Από την άλλη, μπορεί κανείς να αντιτάξει ότι είναι τόσο καλό το βιογραφικό του πρωθυπουργού που δεν πειράζει, ας μην έχουν βιογραφικό και οι μετακλητοί. Η αριστεία διαχέεται.
Αποσοβιετοποίηση
Μπορεί μεν να γιγαντώνει το κράτος συμβολικά και πραγματικά ο Κ. Μητσοτάκης μέσα από την Προεδρία της Κυβέρνησης, αλλά και το νεοφιλελεύθερο όραμα του μικρότερου κράτους υπηρετείται και μάλιστα με τον καλύτερο τρόπο: Καταργούνται οι ελεγκτικοί μηχανισμοί κατά της φοροδιαφυγής, των παραβιάσεων της εργατικής νομοθεσίας και της διαφθοράς στη Δημόσια Διοίκηση. Διότι όντως το ΣΔΟΕ, το ΣΕΠΕ και η Γενική Επιθεώρηση Δημόσιας Διοίκησης είναι φραγμοί προς το επιχειρείν, σοβιετία. Ο πατήρ Μητσοτάκης έλεγε ότι η Ελλάδα δεν πάει μπροστά λόγω του ΣτΕ και της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Ο υιός Μητσοτάκης είναι πιο μετριοπαθής αλλά σίγουρα κάτι μαδουρισμούς τύπου Επιθεώρηση Εργασίας τους καθάρισε.
*Ο Γιώργος Κυρίτσης είναι δημοσιογράφος, πρώην βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ
Πηγή: Αυγή
